Gogledd Cymru: Y rhanbarth lle mae’r nifer fwyaf o fyfyrwyr yn gadael Cymru i astudio
12 November 2023
Owain James
Y rhanbarth yng Nghymru sydd â’r gyfradd uchaf o fyfyrwyr sy’n gadael Cymru i astudio yw Gogledd Cymru. Yn wahanol i Ganolbarth Cymru, Gorllewin Cymru a De-ddwyrain Cymru, dyma’r unig ranbarth lle mae myfyrwyr yn fwy tebygol o adael Cymru i astudio nag aros, er ei fod yn 50/50 fwy neu lai, gyda 51.4% yn dewis gadael Cymru i astudio.
Mae hyn yn golygu, am bob myfyriwr o Ogledd Cymru sy’n astudio yng Nghymru, mae un arall yn astudio yn rhywle arall yn y byd!
)%20(4).png)
Beth sy’n esbonio’r gyfradd uwch na’r cyfartaledd yma yng Ngogledd Cymru?
Dyma rai rhesymau:
- Mae’r rhanbarth yn rhannu ffin â Lloegr
- Am ofod ddaeryddol gymharol fawr, dim ond dwy brifysgol sydd yn y rhanbarth (Prifysgol Bangor a Phrifysgol Glyndŵr Wrecsam). Efallai y bydd angen i’r rhai sy’n dymuno aros yn ‘lleol’ deithio’n eithaf pell yn barod!
- Mae’n agos iawn at gael trydedd brifysgol, Prifysgol Caer, sydd ar y ffin â Lloegr, ac sy’n denu nifer fawr o fyfyrwyr o Ogledd Cymru
- Mae atyniad cryf i ddwy ddinas fawr, Lerpwl a Manceinion, sy’n ddaearyddol agosach at Ogledd Cymru nag unrhyw ddinas debyg yng Nghymru (h.y. Caerdydd, sydd mewn gwirionedd yn ddinas lai na Lerpwl a Manceinion). Prifysgol Lerpwl, Lerpwl Prifysgol John Moores, Prifysgol Manceinion, Prifysgol Fetropolitan Manceinion, yn ogystal â Phrifysgol Caer, yw’r pum dewis prifysgol mwyaf poblogaidd y tu allan i Gymru ar gyfer myfyrwyr o Ogledd Cymru am y rheswm hwn. Mae Prifysgol Leeds, Prifysgol Sheffield, Prifysgol Salford a Phrifysgol Edge Hill hefyd yn ddewisiadau poblogaidd
- Mae cysylltiadau trafnidiaeth cryf o’r Dwyrain i’r Gorllewin yn annog teithio i Loegr, tra bod cysylltiadau trafnidiaeth Gogledd-De gwannach yn annog pobl i beidio â dewis Prifysgolion Cymru yn y rhanbarthau eraill
- Yn ôl y Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru, mae gan Ogledd Cymru gyfraddau amddifadedd is na Gorllewin Cymru a De Ddwyrain Cymru (fe wnaethom ystyried amddifadedd yr wythnos diwethaf, ond i grynhoi, mae gadael Cymru i astudio yn haws i’r rhai sy’n gyfoethocach).
Felly beth mae hyn yn ei olygu?
Dydw i ddim yn meddwl bod pobl yn gadael Cymru i astudio yn beth drwg (byddwn i’n ragrithiwr pe bawn i, gan fy mod wedi astudio yn Lloegr am 10 mlynedd fy hun!) – a dwi’n sicr ddim yn meddwl bod astudio yng Nghymru yn beth drwg chwaith. Ond byddwn i yn dweud bod y sefyllfa hon yn cyflwyno her arbennig i sefydliadau yng Ngogledd Cymru, ac i’r rhanbarth yn ei gyfanrwydd. Mae’r rhai sy’n gadael Cymru i astudio yn llai tebygol o weithio yng Nghymru ar ôl graddio na’r rhai sy’n aros yng Nghymru i astudio. Fel y cyfryw, heb ymyrraeth, mae’r rhanbarth mewn mwy o berygl o ‘ddraen doniau’.
Ond dwi hefyd yn gweld cyfle – y potensial i ddenu talent amrywiol, uchelgeisiol gyda phrofiadau gwahanol i ddod yn ôl gyda nhw.
