Cyfraddau’r myfyrwyr o Dde-ddwyrain Cymru sy’n gadael Cymru i astudio
12 April 2024
Owain James
Mewn blogiau diweddar, rydym wedi bod yn edrych ar ranbarthau Cymru, a’r cyfraddau y mae eu myfyrwyr yn gadael Cymru i astudio.
Y tro hwn, De Ddwyrain Cymru sy’n cael y sylw!
Yr hyn sy’n nodedig yn achos De Ddwyrain Cymru yw ei fod yn cyfateb yn agos i’r cyfartaledd cenedlaethol. Astudiodd 37.8% o fyfyrwyr o Dde-ddwyrain Cymru y tu allan i Gymru yn 2021/22, lle’r oedd y cyfartaledd cenedlaethol yn 37%. Eglurir hyn yn rhannol gan y ffaith bod De-ddwyrain Cymru, fel yr ardal fwyaf poblog yng Nghymru, yn cael effaith anghymesur ar yr ystadegau cenedlaethol. Ond mae hefyd yn cyd-fynd yn daclus rhwng cyfraddau rhanbarthau eraill (Canolbarth a Gogledd Cymru sydd â chyfradd uwch, a Gorllewin Cymru sydd â chyfradd is), oherwydd mae ganddo gyfuniad cryf o ffactorau ‘gwthio’ a ‘tynnu’.
)%20(3).png)
Ffactorau gwthio:
- Mae’r ardal yn rhannu ffin â Lloegr, gyda chysylltiadau trafnidiaeth cryf o’r dwyrain i’r gorllewin yn hwyluso mudo i ac o Loegr
- Mae’r rhanbarth yn cynnwys ardaloedd cyfoethocach – mae myfyrwyr cyfoethocach yn cael eu galluogi i symud i brifysgolion yn Lloegr os yw costau byw yn uwch. Ffactor arall yw bod mwyafrif y prifysgolion dethol wedi’u lleoli y tu allan i Gymru, ac mae’r rhai o gefndiroedd cyfoethocach yn perfformio’n well yn academaidd adeg Lefel A
Ffactorau tynnu:
- Mae tair prifysgoly rhanbarth (Prifysgol Caerdydd, Met Caerdydd a Phrifysgol De Cymru)yn helpu i gadw llawer o bobl i’r ardal
- Mae ardaloedd adeiledig mawr (Caerdydd, Casnewydd) hefyd yn denu pobl i aros i astudio
- Mae’r rhanbarth hefyd yn cynnwys ardaloedd gyda lefelau uchel o Amddifadedd Lluosog (mae symud y tu allan i Gymru yn anoddach i fyfyrwyr o deuluoedd incwm isel)
Ond er bod cyfraddau’r rhai sy’n gadael Cymru i astudio yn y De-ddwyrain yn ‘gyfartaledd’ ar gyfer Cymru, mae’r cyfartaledd hwn yn gymharol uchel. Astudiodd 38% o fyfyrwyr o Gymru a raddiodd rhwng 2017-2019 y tu allan i Gymru. O gymharu hyn â Gogledd Iwerddon, dim ond 28.4% a astudiodd y tu allan i Ogledd Iwerddon am yr un cyfnod.
Yn yr Alban, dim ond 6.6% a adawodd yr Alban i astudio.
